- Saç dökülmesinin farklı tipleri bulunmaktadır. Bunlardan en sık karşılaştıklarımız androgenetic alopesi dediğimiz erkek tipi kellik, saç dökülmesi (telogen effluvium) ve saç kıran da denilen alopesi areatadır. Bir de saçlı deride kalıcı hasar ve saç kaybı ile giden saç dökülmeleri vardır. Hepsi farklı nedenlerle oluşmaktadır, kesin ayırımın dermatolog tarafından yapılması gerekmektedir.
- Diyet pek çok alanda olduğu gibi saç gelişimi üzerinde de etkileri bulunmaktadır. Yapılan yoğun diyetler ve kilo verme sonrası saçlarda dökülmeler artmaktadır.
- Saç gelişimini destekleyen diyetler demir ve proteinden zengin diyet, Akdeniz tipi beslenme, bitkiden zengin diyetler, taze sebze meyve, fitoöstrojen denilen maddeleri içeren beslenmedir.
- Protein saçların beslenmesi için gereken en önemli maddelerdendir. Şiddetli protein eksikliği tüm saçlarda dökülmeye neden olur.
- Somon, tuna, marina balığı proteinden en zengin besinlerdendir. Beyaz et, kırmızı et, badem, baklagiller, süt, yumurta, yogurt, kabak çekirdeği ve peynir.
- Demir eksikliği saç dökülmesinin en önemli nedenlerindendir. Demir eksikliği olan kişilerin mutlaka doktor gözetiminde araştırılması ve demir içeren tabletlerin kullanılmaıs gerekmektedir. Ayrıca demirden zengin gıdaların tüketimi de destekleyici olmaktadır: Karaciğer, kırmızı et, balık, kümes hayvanları, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller, kabuklu yemişler, taze ve kuru meyveler ve yumurta demir içeriği yönünden zengindir.
- Akdeniz tipi beslenme anti-oksidan, antiinflamatuvar, östrojenik içeriği olan beslenme şekli olup saç gelişimini desteklemektedir.Bu beslenmede tekli doymamış yağ asidi, lif ve kompleks karbonhidrat içeriği yüksek olup doymuş yağ, kolesterol ve basit karbonhidrat içeriği düşüktür. Akdeniz tipi beslenmede her gün tüketilecek besinler arasında zeytinyağı, balık, tahıllar, sebze, meyve ve kurubaklagiller yer almaktadır.
- Karoten içeren bitkiden zengin beslenme antiinflmamatuvar, antioksidan özellikleriyle saçlı deriye zararlı oksijen radikallerini azaltarak olumlu etkide bulunur.
- Karotenden zengin gıdalar; havuç, tatlı patates, balkabağı, portakal, kayısı, papaya, mango, şeftali, mısır, sarı kabak, kavun, domates, karpuz, kırmızıbiber, kabak, brokoli, dolmalık biber, marul, tere, ıspanak ve lahanadır.
- Fitoöstrojenlerin dengeli biçimde alınması antioksidan ve östrojen benzeri etki gösterir. Saç derisindeki büyüme faktörlerinin (IGF-A) yapımını arttırarak kıl folikül yapımını arttırır. Fitoöstrojen içeren gıdalar; keten tohumu, soya fasülyesi, buğday kepeği, turpgil sebzeleri, kurutulmuş meyveler, hurma, kuru erik, kuru kaysı, susam tohumları, sarımsak, şeftali ve çilek, ahududu gibi orman meyveleridir.
SAÇ DÖKÜLMESİNİ ARTTIRAN GIDALAR VAR MI?
- Beslenmenin saç gelişimi üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Özellikle yoğun diyet sonrası proteinden fakir beslenen kişilerde hızılıca saç dökülmesi ortaya çıkmaktadır. Eskiden daha çok orta yaşta ortaya çıkan erkek tipi saç dökülmesinin günümüzde daha erken yaşlarda 18-20 yaşlarında bile başlayabildiğini gözlemlemekteyiz. Bununla ilgili araştırmalar devam etmekle birlikte beslenme şeklimizin de etkili olabileceği tartışılmaktadır.
- Düşük kalorili diyetler ani saç dökülmelerine (telojen effluvium) ve erkek tipi dökülmeye yol açabilmektedir.
- Civa içeriği zengin balıkalrın tüketimi de saç dökülmesini ve saç kıranı arttırabilmektedir.
- Erkek tipi dökülme: Yapılan araştırmalarda Batı tipi beslenme (fast food ve işkenmiş gıda ve yağların olduğu) tipi düşük lif ve kısa zincirli yağ asitleri içermektedir. Bunlar bağırsaklarımızda bulunan doğal koruyucu özelliği de olan mikrobyota örtüsünü, bakteri yapımını değiştirmekte ve inflamasyona neden olmaktadır. Bu mikrobiyotanın bozulmasının saç gelişimini de olumsuz yönde etkileyebileceği düşünülmektedir.
- İşlenmiş ve paketlenmiş gıdalar kimyasal koruyucu madde, fitalat ve bisfenol gibi oldukça zararlı kimyasallar içermektedir. Fitalat ve bisfenol A (BPA), endüstride çeşitli tüketici ürünlerinin üretiminde yaygın olarak kullanılan hormon bozucu maddele olarak bilinmekte ve hormonal sistemi olumsuz etkilemektedir. Gıda paketlemede, yiyeceklere teması olan materyallerde, kozmetiklerde, oyuncaklarda, çantalarda, ayakkabılarda, ilaçlarda, medikal malzemelerde ve yapı malzemelerinde esneklik vermek amacıyla kullanılan kimyasal maddelerdir. Fitalatlar özellikle plastiğin ısıtılması veya güneşte kalmasıyla gıdaya daha çok karışabilmektedir Obezite, çocuklarda erken ergenlik, erkeklerde kısırlık ve kanser oluşumuna kadar giden çok sayıda bozukluğa neden olabilirler. O nedenle mümkün olduğu kadar saç dökülmesi olan kişilerin de ambalajlı ve hazır gıda tüketiminden kaçınmaları ve plastik ürünlerle yemek yememeleri önerilmektedir.
- Saç dökülmesiyle gıda ilişkisini açıklayacak daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.
